IFTA TARAFINDAN TANINAN AİLE TERAPİSİNE HAZIRLIK – 2011
Uluslararası Aile Terapisi Derneği’nin Misyonu
Her toplumun temeli ailedir. Üyelerinin desteğiyle, Uluslararası Aile Terapisi Derneği (IFTA), aile terapisinin ve aile içi ilişkilerin kalitesini güçlendirmek, arttırmak ve geliştirmek ve dünyada refahı ve barışı desteklemek amacıyla uluslararası konferanslar düzenlemektedir.
IFTA, misyonunu paylaşan dünyaki örgütlerle ve diğer profesyonellerle işbirliği içinde çalışarak, aile terapisi uygulayıcısı profesyonellerin içinde hizmet verdikleri toplumlardaki ailelere daha iyi destek sağlayabilmeleri için evlilik ve aile terapisinde kalite standarlarının geliştirilmesinde devamlı eğitimi teşvik etmektedir.
IFTA (Uluslararası Aile Terapisi Derneği) 1987’deki kuruluşundan bu yana aile terapistlerinin/sistemik terapistlerin gelişimiyle ilgilenmektedir. Aile terapisini aile terapisi yapan terapide kaç kişinin görüldüğünden ziyade terapinin neye odaklandığı ve vurgusu ile ilgilidir. Aile terapisi; kişilerin içinde geliştikleri veya işlevlerini yerine getirdikleri aile sistemini veya diğer sistemleri tam olarak anlamaya ve bu anlayış ile uygulamalarda bulunmaya dayandığı sürece; ailelerle, çiftlerle veya bireylerle yürütülebilir.
IFTA’nın misyonunun önemli bir parçası, yukarıda IFTA Misyonu’nda da belirtildiği gibi, düzenleyici bir kurum veya programlara/kişilere akreditasyon veren bir kurum olmak değil, bir danışman kurum olarak; dünya çapında desteklenmeye ihtiyaç duyan ve bu konularda destek arayan yerlerde aile ve sistemik terapisi eğitim ve uzman yetiştirme standardlarının oluşmasına destek olmaktır.
Asgari Eğitim Standartları
Bu belgedeki önerileren kriterler, dünyanın herhangi bir yerinde aile terapisi alanı geliştikçe ulusal/yerel kayıt, lisanslama/kayıt ve akreditasyon organları tarafından uygulanmak üzere oluşturulmuştur ve Uluslararası Aile Terapisi Derneği tarafından bir aile terapistinin uygulamalar yapmaya hazır olduğuna işaret eden asgari kriterler olarak tanınmaktadır.
Aile terapistlerinin/sistemik terapistlerin uygulamaya hazırlanmasında iki yöntem mevcuttur : 1) Aile terapisi mesleği: Aile terapisi ayrı bir meslektir. Bu yöntemle yüksek lisans ve doktora programları aracılığıyla, evlilik ve aile terapisti mesleki kimliğine sahip ve bu alandaki klinik çalışmalara hazır uygulayıcılar yetiştirilmektedir. ABD’deki evlilik ve aile terapisi alanı buna bir örnektir. ABD’nin 50 eyaletinde ve Kanada’nın bazı bölgelerinde akreditasyon sahibi programlar ve evlilik ve aile terapistleri için lisanslama mevcuttur.
2) Aile terapisi uygulamak: Bu yöntemin izlediği yol ise başka bir alanda eğitim görmüş uygulayıcıların hazırlığından ve bu alanda uzmanlık kazanmalarından geçmektedir. Bu, aile terapisi alanında geniş ölçüde bilgi kazanımını ve süpervize edilen klinik eğitimi içermektedir.
IFTA’nın bu belgedeki önerilerinin ise aile terapisinin ayrı bir meslek olarak kurulumu ve gelişimi amacıyla alınması zorunlu değildir; bu öneriler aile terapisi uygulayıcılarının eğitimi ile ilişkilidir. Bu öneriler ruh sağlığı veya benzeri yakın alanlarda kuramsal ve klinik eğitimin ve deneyimin geliştirilmesine yol göstermek amacıyla ortaya konmaktadır.
Asgari eğitim; temel bir eğitimi veya eşdeğerini içermeli, en az yedi yıl sürmeli ve temel eğitimin bitiminden sonraki üç yıl özellikle aile terapisi eğitimini içermelidir.
Eğitimin Bileşenleri
Aile terapisine hazırlık aşağıdaki bilgi birikimini, kavramsal anlayışı, klinik deneyim ve becerileri içermelidir:
1. Kuramsal Temeller
Sistem Teorisinin İlkeleri ve Ailelere Uygulanışı
Bireysel Gelişim ve Aile Yaşam-Döngüsü Gelişimi
Aile Biçimleri ve Sosyal Sistemler, Sınıf ve Kültür
Psikopatoloji ve İşlevsel Olmayan Aile Örüntüleri (Patternleri)
Aile Terapisi Modelleri ve Farklı Ortamlarda Uygulamalar
2. Araştırma
Araştırma Yöntemlerini Kavrama
Aile Terapisi ile ilgili ve Aile Terapisi Müdahaleleri ile ilgili Güncel Araştırma Bulguları
3. Etik ve İlişkili Mesleki Konular
Bireysel ve İlişkisel Konularla İlgili Etik İlkeler
Danışanlarla Çalışmayla İlgili Yasal Konular
Aile Terapisini İlgilendiren Yasalar/Düzenlemeler/Gelenekler
4. Klinik Beceri Gelişimi
Kalifiye Aile Terapisi Süpervizörlerinin Süpervizyonu Eşliğinde Bireyler, Çiftler ve Ailelerle Klinik Uygulamalar
Aşağıdaki Alanlarda Deneyimli Olmak ve Yetkinlik Göstermek:
Danışan Sistemiyle Terapötik Temas Kurulması
Danışan Değerlendirme ve Tanı Koyma
Tedavi Planı
Terapötik Müdahaleler ve Vaka Yönetimi
5. Kişisel Gelişim
Terapistin Olgunluğunu ve Farkındalığını Geliştirme Amaçlı uygun Deneyimler bunlar kişisel terapi, grup terapisi, aile kökeni terapisi veya çift terapisini içerebilir.
6. Sürekli Gelişim
Akademik Krediler ve Saatler Kılavuzu
Kredi Saati* Ders Saati
20 200-300 Kuramsal Temeller
1 10-15 Araştırma Yöntemleri
1 10-15 Etik ve İlişkili Mesleki Konular
1 10-15 Kişisel Gelişim
9 90-135 Klinik Beceri Gelişimi
Yukarıda belirtilen eğitim bileşenleri; en az 230 saatlik kuramsal ve aile terapisi konularına ilişkin dersleri, 250 saat klinik uygulama veya stajı (bunun en az 125 saati ilişkisel vakalar yani çiftler veya ailerden oluşacak şekilde), en az 100 saat bireysel veya grup süpervizyonunu (bunun 25 saati doğrudan canlı süpervizyon veya kayıt üzerinden süpervizyondan oluşacak şekilde) gerektirmektedir.
[*Not: Bir kredi 10-15 saatlik ders içerir. Bunların bazıları yönlendirilmiş bireysel çalışmadan, uzaktan eğitimden ve diğer onaylanmış öğrenme yöntemlerinden oluşabilir.]
Uluslararası Aile Terapisi Derneği Aile Terapisi
Eğitimcilerinin ve Süpervizörlerinin Temel Hazırlığı Rehberi
Uluslararası Aile Terapisi Derneği, aile terapistlerinin/sistemik terapistlerin; kalifiye eğitimciler ve uygulayıcılar tarafından, iyi planlanmış ve yeterli işleyişe sahip programlarda eğitilmelerini teşvik etmeye ve desteklemeye kendini adamıştır. Aile terapisi programlarındaki bazı dersler klinik odaklı çalışmalarda bulunmayan kişiler tarafından verilebilse de, klinik odaklı dersleri veren kişilerin ve eğitimleri süren aile terapistlerinin süpervizörlerinin kalifiye aile terapistleri olması gerekmektedir.
Bu sebeple, bir ülkedeki aile terapisi programlarının kurulundan üç ila beş yıla kadar, bir “dede” (veya “nine”) aile terapisti ünvanının ”kazanlılmış hak” süreci süregelmesi ve ulusal aile terapisi örgütleri tarafından asgari bir aile terapisi programı ve süpervizyonu tamamladıkları onaylanıp aile terapisi süpervizörleri olarak kabul edilen ve daha öncesinde klinik alanda süpervizörlük yapmış diğer alanlardan gelen tecrübeli klinisyenlerin öncülük edecektir.
Bu belgenin başında da belirtildiği gibi, bu belgedeki öneriler, aile terapisi eğitiminin genellikle başka bir ruh sağlığı alanında veya benzeri yakın bir alanda alınan eğitim sonucu elde edilen kuramsal temelin ve klinik deneyimlerin üzerine inşa edildiği ülkeler ve programlar için hazırlanmıştır. Aile terapisinin yıllardır varolduğu ülkelerdeki alandaki gelişimin zamanda deneyimler şunu göstermiştir: Eğitimci olabilmek ve özellikle de kalifiye ve onaylı süpervizör olabilmek için; uzun yıllardır başka alanlarda çalışmış ancak tecrübe sahibi kişilere kıyasla ”ikinci nesil” diyebileceğimiz, çok az klinik deneyimle (veya hiç klinik deneyimleri olmadan) kariyerlerinin erken evrelerinde aile terapisi eğitimine başlayan öğrencilerin daha uzun süreli süpervize edilen klinik deneyime ihtiyaçları bulunmaktadır. Bu sebeple, bir ülkede aile terapisi programlarının kurulmasından üç-beş yıl sonrasına kadar; daha önce klinik uygulamalara süpervizörlük yapmış, diğer alanlardan gelen tecrübeli klinisyenlerin; ulusal aile terapisi örgütleri tarafından belirlenen asgari bir aile terapisi eğitimini ve süpervizyon programını tamamladıktan sonra onlara aile terapisti ünvanını veren ” kazanılmış hak” {(grandfathering) veya (grandmothering)} sürecinin süregelmesi ve bunun aracılığıyla alanda aile terapisi süpervizörü olarak yer almalarını önermekteyiz.
IFTA Tarafından Tanınan Aile Terapisi Süpervizörleri
Aile terapisi süpervizörü olarak IFTA tarafından tanınmak için, kişinin:
Temel derecesini veya denk eğitimini başarıyla tamamlamış bir dereceyi veya denk eğitimi başarıyla tamamlamış olması ve Eğitimin Bileşenleri kısmında belirtilen müfredatı kapsayan aile terapisi uzmanlığını tamamlamış olması gerekmektedir.
En az dört yıllık bir zaman diliminde, aşağıdaki deneyimleri en az 300 saatte elde etmiş olması gerekmektedir:
Dersler vermesi
Aile terapisi süpervizyonunu gözlemlemiş olması
Kalifiye bir süpervizör tarafından farklı vakalarla yürüttüğü aile terapisi süpervizyonunun süpervize edilmesi
Farklı vakalara süpervizörlük yapanları süpervize etmek
En az iki yıl klinik deneyim sahibi olmak
Bireysel ve mesleki gelişim deneyimleri içinde olmak
Not: IFTA başka yerlerde (örn., ABD’de) usulune uygun şekilde kalifiye olmuş ve lisansını almış, ancak başka bir ülkede eğitim ve süpervizyon veren Evlilik ve Aile Terapistlerini tanımaktadır. İlgilenen kişiler daha ayrıntılı bilgi için IFTA Sekreteriyle temasa geçmelidirler.
IFTA Tarafından Tanınan Aile Terapisi Eğitimcileri ve Süpervizörleri
Belirtilen şartları başarıyla tamamlayan kişiler kalifiye olarak görülür ve şunlara hak kazanırlar:
Aile terapisi programlarında eğitim vermek
Aile terapisti olmak için eğitim alan kişilerin klinik çalışmalarını süpervize etmek
Zaten kalifiye olan aile terapistlerinin sürekli mesleki gelişmleri bağlamında süpervizyon sağlamak
Aile terapisi bakış açısı ile çalışmak için destek isteyen personeli, programları ve kişileri süpervize etmek ve onlara danışmanlık hizmeti vermek
IFTA Tarafından Tanınan Aile Terapisi Eğitimi Veren Okul veya Enstitüsü Olmak için Yol Gösterici Adımlar
Kalifiye aile terapisi eğitimi veren okulları ve enstitüleri belirleyen kanunlara dayalı kuralların, standartların, ve/veya prosedürlerin yokluğunda, IFTA ulusal ve yerel aile terapisi örgütleriyle işbirliği yaparak okullardaki veya enstitülerdeki kalifiye aile terapisi programlarını tanıyabilir. Ancak programların bu belgede belirtilen kriterleri karşılaması ve eğitim kadrosunda kalifiye/IFTA tarafından tanınan aile terapistlerini bulundurması veya uygun bir zaman diliminde böyle bir kadroyu oluşturmaya yönelik kabul edilebilir bir plan sunması gerekmektedir.
Programınızın IFTA Tarafından Tanınan Aile Terapisi Eğitim Programı olmasını istiyorsanız, lütfen temasa geçin:
Dr. William Hiebert
IFTA General Secretary
1800 3rd Avenue, STE 512
Rock Island, IL 61201 USA
wjhiebert@aol.com 309-786-4491